Trong hành trình đổi mới phương pháp giảng dạy, Trường Mầm non Tú Sơn luôn chú trọng áp dụng các dự án giáo dục mang tính thực tiễn và sáng tạo. Đặc biệt, việc lồng ghép mô hình dự án giáo dục STEM (Science – Technology – Engineering – Mathematics) vào chương trình đã giúp các bé mầm non vừa học vừa chơi, khám phá thế giới xung quanh một cách tự nhiên và đầy hứng khởi.
Tại Tú Sơn, mỗi dự án giáo dục không chỉ là một hoạt động ngắn hạn, mà là một hành trình trải nghiệm, nơi trẻ được khuyến khích đặt câu hỏi, tìm tòi và tự mình tạo ra sản phẩm.
STEM và giá trị của việc học qua dự án
Theo Bộ Giáo dục Úc, extended real-world STEM projects là những dự án học tập kéo dài nhiều tuần, tập trung vào việc giải quyết một vấn đề thực tiễn. Trong suốt quá trình này, học sinh được chia thành các nhóm nhỏ, cùng nhau tìm hiểu, lên kế hoạch, thử nghiệm và cuối cùng trình bày kết quả. Hình thức này giúp rèn luyện sâu sắc tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm.
Ở bậc mầm non và tiểu học, việc cho trẻ tiếp cận với hoạt động STEM từ sớm sẽ đặt nền móng cho tư duy logic, khả năng khám phá tự nhiên và tinh thần “học qua chơi”. Một số nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, trẻ em không được trải nghiệm STEM từ giai đoạn đầu đời thường gặp nhiều trở ngại và dễ tụt lại khi bước vào các môn khoa học ở những cấp học cao hơn.
Một số dự án giáo dục STEM tiêu biểu tại Tú Sơn
Tại cơ sở giáo dục Mầm non Tú Sơn, các dự án giáo dục STEM luôn được thiết kế sao cho vừa phù hợp với lứa tuổi, vừa gần gũi với đời sống hàng ngày của trẻ. Dưới đây là bốn dự án tiêu biểu đã được triển khai thành công, nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ cả học sinh và phụ huynh.
Dự án “Vườn rau của bé”
Trong dự án này, các bé được trực tiếp gieo hạt, tưới nước, nhổ cỏ và theo dõi sự phát triển của cây qua từng ngày. Cô giáo hướng dẫn bé nhận biết các giai đoạn sinh trưởng, từ hạt nảy mầm cho tới khi cây ra lá và thu hoạch. Hoạt động này giúp trẻ rèn luyện sự kiên nhẫn, hiểu giá trị của lao động và hình thành thói quen bảo vệ môi trường.
Trạm thời tiết mini
Các bé học cách đo nhiệt độ, quan sát hiện tượng mưa, nắng, gió… và ghi lại kết quả vào “nhật ký thời tiết”. Mỗi tuần, cô giáo sẽ cùng bé so sánh dữ liệu, rút ra nhận xét về sự thay đổi của thời tiết và tác động tới đời sống. Đây là dự án khuyến khích trẻ tư duy phân tích và hình thành kỹ năng quan sát có hệ thống.
Khám phá năng lượng gió
Trong dự án này, bé cùng bạn bè tự làm chong chóng giấy, quạt gió mini hoặc cánh quạt từ vật liệu tái chế. Sau đó, các bé mang sản phẩm ra sân trường để thử nghiệm, so sánh tốc độ quay ở các điều kiện khác nhau. Hoạt động vừa mang lại niềm vui, vừa cung cấp kiến thức cơ bản về năng lượng tái tạo – một chủ đề được quan tâm trong giáo dục hiện đại.
Lợi ích khi áp dụng dự án giáo dục STEM ở mầm non
Việc đưa dự án giáo dục STEM vào chương trình mầm non mang lại nhiều tác động tích cực cho sự phát triển toàn diện của trẻ:
- Phát triển tư duy logic và khả năng sáng tạo: Thông qua việc quan sát hiện tượng, so sánh kết quả và thực hiện các thử nghiệm nhỏ, bé học cách suy nghĩ có trình tự và tìm ra nhiều giải pháp khác nhau.
- Tăng cường kỹ năng hợp tác: Các hoạt động theo nhóm giúp trẻ biết cách lắng nghe, chia sẻ ý tưởng và cùng nhau giải quyết nhiệm vụ, từ đó gắn kết hơn với bạn bè và cô giáo.
- Kết nối kiến thức với đời sống thực tế: Trẻ nhận ra rằng kiến thức không chỉ là những con số hay lý thuyết trên sách vở, mà còn hiện diện ngay trong những sự vật và hiện tượng xung quanh.
- Nuôi dưỡng niềm yêu thích khoa học: Qua quá trình khám phá, bé dần hình thành thói quen đặt câu hỏi, tìm kiếm câu trả lời và cảm thấy hứng thú khi tiếp cận những kiến thức mới.
Quy trình thực hiện tại Trường Mầm non Tú Sơn
Để mỗi dự án giáo dục STEM diễn ra hiệu quả và an toàn, Trường Mầm non Tú Sơn triển khai theo một quy trình rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi mầm non:
- Lên ý tưởng: Giáo viên căn cứ vào chủ đề học tập của tháng và nhu cầu phát triển kỹ năng của trẻ để xây dựng dự án. Ý tưởng luôn gắn liền với cuộc sống hằng ngày nhằm giúp bé dễ tiếp thu và hứng thú khi tham gia.
- Chuẩn bị tài liệu, dụng cụ: Nhà trường ưu tiên sử dụng vật liệu an toàn, thân thiện và gần gũi với trẻ như giấy, bìa, hạt giống, chai nhựa tái chế… Việc chuẩn bị chu đáo giúp bé dễ dàng thực hiện mà vẫn đảm bảo tính sáng tạo.
- Thực hiện dự án: Các bé được tham gia trực tiếp vào từng công đoạn, từ quan sát, đặt câu hỏi, thử nghiệm đến ghi chép kết quả. Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, khuyến khích và hỗ trợ khi cần thiết, thay vì áp đặt.
- Trình bày sản phẩm: Sau khi hoàn thành, bé sẽ giới thiệu kết quả trước bạn bè và phụ huynh, có thể bằng lời kể, tranh vẽ hoặc sản phẩm thực tế. Đây là bước quan trọng giúp trẻ rèn sự tự tin, kỹ năng thuyết trình và biết trân trọng thành quả lao động của mình.
Kết luận
Với định hướng “Học qua chơi – Chơi mà học”, Trường Mầm non Tú Sơn đã và đang chứng minh rằng các dự án giáo dục STEM hoàn toàn có thể áp dụng hiệu quả ở lứa tuổi mầm non. Đây là bước khởi đầu vững chắc để trẻ yêu thích khoa học, sáng tạo và tự tin khám phá thế giới.
